W ostatnich latach zaobserwować można intensywną rewitalizację nawierzchni ulic i placów w wielu miejscowościach naszego kraju. Widoczny jest powrót do brukowych nawierzchni z kostki kamiennej. Materiał ten coraz częściej wykorzystywany jest również w nowych realizacjach, a na wielu miejskich starówkach odtwarza się drogi i place układając na nowo kostki i płyty kamienne w miejsce nawierzchni asfaltowych.

Źródło: Sopro | Gotowa kostka brukowa

Budowane stare drogi przedwojenne nie były narażone na zbyt wielkie obciążenia (powozy konne, lekkie ciężarówki). Rozwój motoryzacji obnażył wszystkie wady i niedoskonałości tego typu nawierzchni w układzie tradycyjnym. Wynikały one najczęściej z faktu zbyt słabej podbudowy oraz nietrwałości spoin. Również zmienił się sposób czyszczenia powierzchni dróg, wprowadzono powszechnie czyszczenie mechaniczne przy wykorzystaniu pojazdów, które za pomocą szczotek stalowych czyszczą powierzchnię jezdni z funkcją odsysania. Metoda ta bardzo szybko doprowadza do powstawania dużych ubytków w fudze a w konsekwencji do obluzowania i wypadania pojedynczych elementów bruku. Często podkład pod bruk jak i fuga nie są związane spoiwem, co prowadzi poprzez mycie ciśnieniowe a nawet poprzez opady deszczu do niszczenia nawierzchni. Szczeliny spoinowe w bruku zasypane piaskiem powinny być regularnie uzupełniane, co i tak nie gwarantuje stabilności bruku. W tego typu rozwiązaniu po wypłukaniu dochodzi do obruszania się kostki i przesuwania a z czasem jej wypadania. Powierzchnia bruku w przypadku zbyt słabej podbudowy w trakcie eksploatacji obciążana jest nierównomiernie, dochodzi do pękania okładziny i dalszej jej degradacji. Naprawa tego typu uszkodzeń wiąże się z ogromnymi kosztami.

Trudności w wykonaniu powierzchni brukowej

Częstym problemem dotyczącym powierzchni brukowanych jest woda stojąca w szczelinach spoinowych. Dochodzi do takiej sytuacji najczęściej na skutek nieodpowiednich właściwości odsączających warstwy nośnej, lub z powodu zbyt małego spadku nawierzchni. W tym przypadku przy fudze przepuszczającej wodę dochodzi najczęściej do wypaczania się okładziny pod wpływem zmiennych cykli zamarzania i rozmarzania.

Źródło: Sopro | Wypłukiwanie fugi przez wodę.

Niezwiązana spoiwem fuga (piasek, żwirek) posiada w swej strukturze duże pory, jest to idealne miejsce do odkładania się różnego typu zabrudzeń. Stanowi to idealne podłoże dla rozwoju mchów i traw, co wpływa niekorzystnie na estetykę nawierzchni.

Kolejnym problemem są niekontrolowane naprężenia, które mogą prowadzić do zniszczenia fug. Dotyczy to w szczególności fug sztywnych związanych spoiwem. Brak fug dylatacyjnych w nawierzchniach brukowych i kamiennych prowadzi do naprężeń w całej nawierzchni, co może doprowadzić do pękania fug i okładziny kamiennej. Uszkodzenia nawierzchni z bruku i płyt kamiennych zdarzają się rzadko z powodu niskiej jakości kamienia. Najczęstsze przyczyny leżą w złym projektowaniu, niewłaściwej realizacji prac lub w nieprawidłowym doborze materiałów wiążących. Dlatego bardzo ważne jest prawidłowe zaplanowanie całego sytemu uwzględniające przyszłe obciążenia.  Dobór odpowiednich materiałów, które spełniają specyficzne wymagania oraz przestrzeganie technologii ich stosowania to klucz do sukcesu. Prócz estetyki i żywotności muszą tego typu powierzchnie spełniać wymogi funkcjonalności. Do wykonania nawierzchni wykorzystuje się różnego typu płyty, kostki kamienne i betonowe oraz kostki klinkierowe. Można z tych materiałów wykonać nawierzchnię dróg, ulic, ścieżek i placów.
 

W zależności od rodzaju drogi, czy placu i sposobu ich wykorzystania (obciążenia ruchem kołowym, czyszczenie mechaniczne) rozróżnia się dwie metody budowy nawierzchni: sztywną i elastyczną. Przy budowie sztywnej dodaje się do fug materiały zawierające substancje wiążące. Podbudowa wykonana jest z betonu, a kostkę układa się na zaprawie. Przy budowie elastycznej fugi wypełnia się piaskiem, na którym również układa się kostkę brukową. Istnieje również wariant półsztywny (powiązanie niezwiązanej podbudowy ze sztywnym fugowaniem). Wariant ten jest przeznaczony dla dróg i placów o niewielkich obciążeniach ruchem np. strefy ruchu pieszego. Ponadto niemieckie wymagania dotyczące nawierzchni rozróżniają układ przepuszczający wodę i szczelny. I tak w przypadku silnych obciążeń mechanicznych spowodowanych ruchem kołowym, na mostach, w rynnach i kanałach odwadniających stosuje się układy nieprzepuszczające dla wody. Natomiast przy lżejszych obciążeniach w ogródkach, na ścieżkach, chodnikach podjazdach do garaży najlepiej sprawdza się system wodoprzepuszczalny.

Źródło: Sopro | Z lewej zaprawa drenażowa Sopro DM 610, z prawej cementowa, szybkowiążąca zaprawa do fugowania Sopro PFM 574

Firma Sopro posiada w swojej ofercie materiały do wszystkich opisanych wcześniej przypadków. Do mocowania kostki brukowej i płyt kamiennych firma Sopro oferuje zaprawę drenażową Sopro DM 610 wraz ze szlamem sczepnym Sopro HSF 748. Zestaw ten może być wykorzystywany do układania płytek i płyt kamiennych, bruku kamiennego, betonowego, klinkierowego w zastosowaniach zewnętrznych. Parametry techniczne, wytrzymałość na ściskanie powyżej 25 N/mm² oraz na zginanie 4 N/mm², kwalifikują ten materiał jako zaprawę do układania we wszystkich strefach obciążenia. Zaprawa ta wykonana jest z kruszywa o bardzo zbliżonych frakcjach uziarnienia, wiązana cementem trasowym redukującym możliwość powstawania wykwitów wapiennych oraz przebarwień kamienia naturalnego. Dzięki specjalnie dobranemu uziarnieniu zaprawa nie ulega zniszczeniu na wskutek zmiennych cykli zamarzania rozmarzania, odpowiedniej wielkości pory zapewniają bardzo wysoką przepuszczalność wody (5,77l/(m²xs) dla warstwy 6 cm). Sopro DM 610, jako podsypka pod kostkę brukową może być stosowana w warstwie minimum 5 cm.

Szczególnie wysokie wymagania stawia się materiałom do fugowania.

Muszą one nie tylko przenieść wysokie obciążenia mechaniczne (jak w obszarach ruchu drogowego), ale tam gdzie jest to wymagane spełnić funkcję drenażową wraz z zaprawą podbudowy oraz zachowywać właściwości wodoodporności, mrozoodporności i odporność na środki do odladzania.  Dla wszystkich tych specyficznych wymagań w ofercie Sopro znajdują się odpowiednie rozwiązania. Dobór zapraw do spoinowania uzależniony jest od rodzaju obciążeń i miejsca zastosowania. I tak dla najniższych obciążeń (ścieżki, tarasy, dziedzińce, podjazdy do garażu) do spoinowania kostki brukowej i płyt kamiennych wystarczająca jest zaprawa Sopro PF dla fug o szerokości od 3 mm. Jest to jednoskładnikowa, wymieszana fabrycznie, modyfikowana żywicami zaprawa w gotowej postaci. Materiał ten jest wodoprzepuszczalny, uniemożliwia obrastanie fug trawą i mchami przy jednoczesnym długotrwałym zachowaniu zdolności drenażowych. Zaprawa wiąże pod wpływem wilgoci z powietrza. Już po 24 godzinach może być obciążana ruchem pieszym. Podczas czyszczenia nawierzchni materiał fugi nie jest wyrywany, jest dostosowany do wysokociśnieniowego mycia wodą oraz jest odporny na sole do odladzania. Dla średnich obciążeń, jak miejsca parkingowe, strefy ruchu pieszego, parkingi, uliczki dojazdowe wystarczająca jest zaprawa Sopro EPF. Jest to dwuskładnikowa, zaprawa epoksydowa do wymieszania z wodą, wodoprzepuszczalna, bardzo prosta w nanoszeniu po wcześniejszym zwilżeniu okładziny wodą. Zaprawę w płynnej konsystencji w bardzo prosty sposób wprowadza się w szczeliny spoinowe. Ruch pieszy dopuszczalny jest już po 24 godzinach.

Źródło: Sopro
 

Również dla średnich obciążeń firma Sopro posiada w ofercie zaprawę mineralną Sopro TNF. Jest to szybkowiążąca zaprawa cementowa z dodatkiem trasu, do wypełniania szczelin fugowych od 5-40 mm. Zaprawa ta zalecana jest do fugowania kostki brukowej i płyt kamiennych w ogrodach i na tarasach. Wysoka zawartość trasu redukuje możliwość powstawania wykwitów wapiennych. Produkt znajduje również zastosowanie przy spoinowaniu płyt kamiennych i betonowych z szeroką fugą o rustykalnej, gruboziarnistej strukturze powierzchni spoiny oraz przy układaniu poligonalnym kamienia łamanego.

Dla średnich i ciężkich obciążeń w budownictwie drogowym (strefy parkingowe, strefy rozładunkowe, uliczki miejskie, obciążenia samochodami osobowymi, oraz ciężarowymi) idealnym rozwiązaniem jest fuga cementowa Sopro BSF. Dzięki odpowiednio dobranym parametrom wytrzymałościowym, materiał ten idealnie nadaje się do spoinowania różnego rodzaju kostki i płyt betonowych.
 

Kiedy potrzeba solidnej spoiny

Bruk i okładziny kamienne poddane ciężkim obciążeniom ruchem autobusowym i samochodów ciężarowych wymagają niezawodnego systemu składającego się z warstwy nośnej, warstwy podsypki i spoiny. Luźne, niezwiązane materiały fugowe ułatwiają w tym wypadku penetrację wody w głąb całej konstrukcji i prowadzą do jej długotrwałej degradacji. Spoinowanie musi tu zostać wykonane wysokowytrzymałą, wiążącą hydraulicznie zaprawą fugową. Do tego celu firma Sopro oferuje cementową, szybkowiążącą, wysoko-obciążalną zaprawę fugową do kostki brukowej Sopro PFM. Produkt z zawartością trasu umożliwia uzyskanie spoiny o bardzo wysokich parametrach wytrzymałości na ściskanie minimum 45 N/mm², i nadaje się do szczelin fugowych o szerokości od 5-30 mm. Obok wysokiej wytrzymałości na ścieranie fuga ta charakteryzuje się wysoką odpornością na wykwity wapienne, obciążenia mrozem i solami stosowanymi do rozmrażania jezdni. Świeżo zafugowane obszary można szybko obciążać a w późniejszym okresie można je czyścić z wykorzystaniem wysokociśnieniowych maszyn myjących ze szczotkami obrotowymi.

Źródło: Sopro

Alternatywnie w obszarze dużych obciążeń dostępna jest Sopro HFE epoksydowa zaprawa fugowa do kostki brukowej i kamienia naturalnego. Fuga ta, ma zastosowanie w szerokościach od 10 mm. Wytrzymałość końcowa tej zaprawy wynosi minimum 45 N/mm². Prosta w obróbce nadaje się do zabudowy w obszarach mocno obciążonych jak ulice, parkingi i magazynowe strefy załadunku.

Jest odporna na czyszczenie maszynami ze szczotkami i strumieniem wody pod wysokim ciśnieniem a także na mróz i sole do rozmrażania dróg. Modę na kostkę brukową w naszym kraju obserwujemy już od kilku lat. Dynamiczny przyrost realizacji związanych z odtwarzaniem i projektowaniem nowych ulic i placów z wykorzystaniem kostki brukowej powoduje coraz większe zainteresowanie architektów nowymi technologiami w tym zakresie.

Firma Sopro może na dzień dzisiejszy pochwalić się wieloma udanymi realizacjami gdzie zastosowano jej najnowsze rozwiązania. W szczególności wielkim zainteresowaniem cieszy się zaprawa do spoinowania kostki brukowej Sopro PFM.

Brukowanie dróg i placów kostką kamienną zmieniło się w bardzo istotny sposób w ostatnich latach. Wysokie i intensywne obciążenia pojazdami, większe wymagania inwestorów wymuszają od projektanta i wykonawcy poszukiwania najnowszych rozwiązań w tej dziedzinie. Przedstawione powyżej materiały dają szeroki wybór rozwiązań technologicznych gwarantujących długotrwałą, bezawaryjną eksploatację przy zachowaniu efektownego wyglądu nawierzchni. 

Galeria - budoskop.pl Porady | Nawierzchnie brukowe z zastosowaniem rozwiązań systemowych firmy Sopro.