Po raz kolejny w Ciechocinku w dniach 9-10 października 2014 r. odbyła się doroczna, tym razem jubileuszowa 20-ta Konferencja naukowo- techniczna w Ciechocinku, której tematem była: „Prawidłowa wycena robót budowlanych w zamówieniach publicznych – problemy, przykłady, narzędzia wspomagające”.

W tym roku patronat honorowy objęli Pan Stanisław Żmijan Przewodniczący Komisji Infrastruktury Sejmu RP oraz Pani Izabela Jakubowska p.o. Prezes Urzędu Zamówień Publicznych. Organizatorowi, którym był Ośrodek Wdrożeń Ekonomiczno-Organizacyjnych Budownictwa „Promocja”, wydawca baz cenowych SEKOCENBUD, udało się zaprosić do udziału w tej Konferencji ponad 100 przedstawicieli inwestorów, projektantów, wykonawców, jednostek samorządowych, prawników, praktyków i ekspertów procesów inwestycyjnych.

W części oficjalnej w pierwszym dniu Konferencji nastąpiły powitania ze strony Organizatora, Patrona honorowego i Partnerów. W imieniu Organizatora Konferencji gości przywitała Redaktor Naczelna wydawnictw SEKOCENBUD mgr Mariola Gala-de Vacqueret, oraz Prezes Zarządu OWEOB „Promocja” Sp. z o.o. mgr inż. Andrzej Górniecki. Następnie głos zabrała przedstawicielka Urzędu Zamówień Publicznych radca prawny Małgorzata Matecka, która w trakcie obrad przedstawiła obszerną prezentację o zmianach, jakie nastąpiły w Ustawie PzP z dnia 29 sierpnia 2014 r. W imieniu Partnerów Konferencji uczestników powitał dr Olgierd Sielewicz Przewodniczący Komitetu Ekonomiki PZITB.

fot. SEKOCENBUD4 | Rozpoczynamy 20 Jubileuszową Konferencję w Ciechocinku, Mariola Gala-de Vacqueret Redaktor Naczelna Wydawnictwa SEKOCENBUD.	fot. SEKOCENBUD | Powitanie uczestników Konferencji przez Organizatora - Prezesa OWEOB "Promocja" Andrzeja Górnieckiego.

Sesję przedpołudniową poprowadził i jednocześnie zaprezentował pierwszy konferencyjny referat profesor Andrzej Borowicz – uznany autorytet w dziedzinie zamówień publicznych i procesów inwestycyjnych w budownictwie. Autor przedstawił m. innymi dane wyliczone w oparciu o informacje pochodzące z Biuletynu zamówień publicznych, a dotyczące ilości i dynamiki zamówień w latach 2000-2014 w procesach inwestycyjno-budowlanych oraz intensywności konkurencji na tym rynku. Ponadto szczegółowo zanalizował relacje ceny wybranych ofert do wartości przedmiotu zamówienia na roboty budowlane w podziale wg kodów CPV.

fot. SEKOCENBUD | Uczestnicy Konferencji jak zawsze dopisali.

Poruszone w trakcie tej wypowiedzi problemy wydają się godne uwagi i dalszej dyskusji środowiskowej. Nasuwa się pytanie o wagę i rolę kosztorysu inwestorskiego, w szczególności w świetle znowelizowanej ustawy. Wydaje się, że może i powinien on zdecydowanie wzmocnić swoją pozycję w trakcie przygotowania i realizacji procesu inwestycyjnego.

Z kolei omówione przez Małgorzatę Matecką zmiany do Ustawy Pzp wywołały wiele głosów z sali i gorącą dyskusję. Dotychczas obowiązująca Ustawa Pzp krytykowana była wielokrotnie i przez różne środowiska w szczególności za zapisy dotyczące rażąco niskiej ceny. Obecnie podjęta przez ustawodawcę próba naprawienia istniejących przepisów chyba nie do końca spełniła oczekiwania uczestników procesu inwestycyjnego. Przynajmniej tak w chwili obecnej ocenili to zaproszeni na Konferencję eksperci i praktycy.

Nie zawsze jasne sformułowania, utrudniające interpretacje nowych zapisów, brak konsultacji środowiskowych w trakcie wprowadzanych zmian, to główne zarzuty jakie pojawiały się w trakcie dyskusji. Ustawa zacznie obowiązywać od dnia 19 października br. wydaje się zatem, że za wcześnie jest ocenić na ile pomoże ona w rozwiązaniu istniejących problemów. Czy skłoni inwestorów do podejmowania odważniejszych decyzji i stosowania szerszego spektrum oceny wykonawcy zamówienia na roboty budowlane? W nowej Ustawie kryterium ceny jest tylko jednym z wielu innych, jest zatem możliwość wyboru nie tylko wykonawcy oferującego wykonanie inwestycji w korzystnej cenie, ale i solidnego, rzetelnego, wykwalifikowanego.

Bardzo obszernie o rodzaju i sposobie wynagrodzenia zapisanego w umowie mówili przedstawiciele kancelarii Radców Prawnych Ćwik i Partnerzy mecenas Dariusz Ćwik i mgr Piotr Płaciszewski. W imieniu obydwu Panów referat przedstawił mgr Piotr Płaciszewski, w którym w szczególności odniósł się do wynagrodzenia ryczałtowego i wskazał, jakie niesie ono ze sobą zarówno korzyści jak i ryzyka - dla każdej ze stron procesu inwestycyjnego. Istotnym problemem w przypadku wynagrodzenia ryczałtowego okazują się roboty dodatkowe. Wszystkie aspekty z tym związane a także kwestia odpowiedzialności inwestora i wykonawcy wyczerpująco poruszone zostały w zaprezentowanej wypowiedzi.

W pierwszej sesji Ekspert SEKOCENBUD mgr inż. Andrzej Wypych zapoznał jeszcze uczestników Konferencji ze szczegółowym przykładem niewłaściwej wyceny robót budowlanych, w studium przypadku jaki miał miejsce w relacjach między wykonawca a inwestorem. Błędne podstawy nakładów a potem brak możliwości porozumienia między stronami doprowadziły niejednokrotnie do długo trwających sporów i strat materialnych ponoszonych przez wszystkich.

Kolosalne znaczenie w końcowym etapie rozliczeń mają, jak pokazuje życie, zapisy zawarte w umowie, w szczególności w przypadku błędów w dokumentacji projektowej czy robót zamiennych (np. wykonanych w nowszej technologii).

Obszerna część popołudniowej sesji w pierwszym dniu Konferencji poświęcona została na ocenę dzisiejszych i przyszłych możliwości programów informatycznych, które w coraz większym stopniu powinny wspomagać uczestników procesu inwestycyjnego – na każdym jego etapie. Poświęcone temu zostały trzy kolejne referaty. Mgr Przemysław Nogaj z firmy AUTODESK skoncentrował się na omówieniu potencjalnego ryzyka w procesie inwestycyjnym na etapie projektowania i wykonawstwa przy wykorzystaniu BIM (Building Information Modeling). Z kolei mgr inż. Arkadiusz Mackiewicz przedstawiciel firmy PROCAD uwypuklił wpływ BIM-u na jakość decyzji podejmowanych przez uczestników procesu inwestycyjnego. Obaj Panowie pokreślili nowe możliwości i korzyści wypływające z BIM-u dla projektanta, inwestora, wykonawcy i w końcu zarządzającego zrealizowaną inwestycją.

BIM – pojęcie do niedawna jeszcze mało znane w naszym środowisku, dziś może zmienić sposób działania i połączyć pracę wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego. To nowa jakość, eliminacja błędów i pełna kontrola nad całym procesem realizacji inwestycji. Na koniec bloku informatycznego teraźniejszość i przyszłość połączył w całość Paweł Kaczmarski szef działu IT w firmie OWEOB „Promocja”. Podkreślił, że waz z wprowadzeniem BIM zmieni się nie tylko sposób projektowania, ale również sposób wyceny inwestycji. Model BIM będzie mógł służyć za podstawę (szkielet) struktury kosztorysu a zarządzanie zmianami będzie możliwe poprzez synchronizację modelu i przyporządkowanego kosztorysu. W podsumowaniu swojej wypowiedzi zapowiedział zmiany w programie kosztorysowania SEKO PRIX, które dadzą taką szansę. „Kosztorysowanie też musi nadążać za przyszłością”.

W drugiej części sesji popołudniowej odbył się panel dyskusyjny, w którym udział wzięli: Prezes Stowarzyszenia Kosztorysantów Budowlanych mgr inż. Balbina Kacprzyk, mgr Tomasz Pytkowski w praktyce życia zawodowego stykający się z problemami zamówień publicznych, mgr Piotr Płaciszewski z Kancelarii Radców Prawnych Ćwik i Partnerzy. Moderatorem była redaktor naczelna wydawnictw SEKOCENBUD Mariola Gala-de Vacqueret. Dyskusja toczyła się wokół istotnych zmian w nowej Ustawie PzP, postawiono następujące pytania: Czy to koniec dyktatu ceny? Czy cena najniższa zawsze znaczy rażąco niska? Jakie kryteria może wykorzystać inwestor poza ceną? Wiele kontrowersyjnych głosów pojawiło się w odniesieniu do art. 90 ust.1, który stwierdza obecnie, że: „Jeżeli cena oferty wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi wątpliwości zamawiającego, co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi Dziennik Ustaw – 3 – Poz. 1232 przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, w szczególności jest niższa o 30% od wartości zamówienia lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień…..”.

Ponadto zastanawiano się czy robota budowlana jest przedmiotem zamówienia powszechnie dostępnym oraz ma ustalone standardy, – bo tylko w takim przypadku kryterium ceny może być stosowane jako jedyne kryterium oceny ofert (zgodnie z art. 91 ust. 2a). Pani Balbina Kacprzyk przypomniała, że na początku funkcjonowania Ustawy Pzp wśród kryteriów wyboru oferty oprócz wymieniano jeszcze termin i gwarancje. Oprócz tych kryteriów można by wymienić też np. jakość, funkcjonalność, koszty eksploatacji. Z kolei Pan Tomasz Pytkowski podkreślił, że dla zamawiającego zawsze kryterium najniższej ceny będzie najłatwiejsze do obrony przed każdym organem kontrolującym. Mecenas Piotr Płaciszewski przypomniał, że cena nigdy nie musiała być jedynym kryterium. Natomiast obecnie, jeżeli cena będzie stanowić 100% kryterium to zamawiający musi przygotować odpowiednie uzasadnienie. Wszyscy zgodnie stwierdzili też, że robota budowlana nie ma ustalonego standardu wykonania, co w związku z art. 91 ust. 2a skutkuje tym, że w przypadku zamówień na roboty budowlane nie będzie można zastosować tylko i wyłącznie tego kryterium.

Drugim zagadnieniem poddanym pod dyskusję była stawka robocizny kosztorysowej i płaca minimalna. W znowelizowanej ustawie art. 90 ust. 1 mówi, że: Jeżeli cena oferty wydaje się rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzi wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, m. innymi w zakresie: kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie art. 2 ust. 3–5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Prezes Stowarzyszenia Kosztorysantów Balbina Kacprzyk obszernie omówiła, jakie składniki wchodzą w skład kosztów pracy i metodologii ich liczenia. Zaakcentowała też różnice pomiędzy wynagrodzeniem a stawką robocizny kosztorysowej, z tego powodu tych dwóch pojęć nie można utożsamiać. Tematy, które były poruszane spotkały się z dużym zainteresowaniem uczestników, wywołały żywą dyskusję, która przekroczyła planowany czas obrad w tym dniu.

Podczas wieczornej gali 20 jubileuszowej Konferencji naukowo-technicznej w Ciechocinku nastąpiło rozstrzygnięcie XVII edycji Rankingu Biur Kosztorysowych, którego tradycyjnie Organizatorem jest Ośrodek Wdrożeń Ekonomiczno-Organizacyjnych Budownictwa „Promocja”, wydawca baz cenowych SEKOCENBUD. Pełna relacja i lista laureatów znajduje się na stronie www.raportsekocenbud.pl.

W drugim, jednocześnie ostatnim dniu Konferencji przewidziano równie ciekawe referaty. Ostatnią sesję obrad poprowadziła mgr Mariola Gala-de Vacqueret Redaktor Naczelna wydawnictw SEKOCENBUD.

Jako pierwszy wystąpił dr Aleksander Krupa z Izby Projektowania Budowlanego, autor licznych publikacji dotyczących dokumentacji projektowych dla inwestycji budowlanych, który omówił szczegółowo zmiany związane z nową Dyrektywą Parlamentu Europejskiego. W podsumowaniu autor stwierdził, że nowa Dyrektywa 2014/24/WE zawiera wiele korzystnych zmian, których implementacja rokuje, iż zamówienia publiczne w Polsce byłyby bardziej przyjazne dla uczestników i efektywne dla gospodarki. Zatem przed nami następna zmiana Ustawy Pzp. W takiej sytuacji Pan Aleksander Krupa postawił wniosek, aby prace podjęte przez Urząd Zamówień Publicznych dążyły w kierunku nowej Ustawy, a nie kolejnej cząstkowej nowelizacji obowiązującej Ustawy.

Kolejny prelegent mgr inż. Zbigniew Boczek arbiter Sądu Arbitrażowego Pomorza Zachodniego, V-ce przewodniczący Sądu Arbitrażowego SIDiR, jak zawsze w sposób interesujący, lecz i przekorny omówił ryzyka wyboru oferty z najniższą ceną. Temat szeroko poruszany przez ekspertów prawa zamówień publicznych wydaje się, że będzie w dalszym ciągu aktualny, pomimo zmian w Ustawie, otwierających dodatkowe możliwości przed zamawiającym.

Ostatni referat mecenasa Rafała Morka i mecenasa Tomasza Sychowicza, współpracujących z Kancelarią K&L Gates dotyczył konsekwencji, jakie wynikają z błędnych wycen inwestycji w zamówieniach publicznych i błędów w umowie zawartej między stronami. Znalazły one miejsce w rozstrzygnięciach sporów pomiędzy inwestorem a wykonawcą. Mecenas Tomasz Sychowicz przedstawił przykłady wyroków sądów i KIO, jakie zapadły w tych sprawach. Z pewnością stanowić one mogą źródło wiedzy dla uczestników procesu inwestycyjnego.

Konferencję podsumowali oraz zakończyli Redaktor Naczelna wydawnictw SEKOCENBUD Mariola Gala-de Vacqueret oraz Prezes OWEOB „Promocja” Sp. z o.o. Andrzej Górniecki. Konferencja zbiegła się w czasie ze zmianą Ustawy Prawo zamówień publicznych, co spowodowało pełną emocji dyskusję wśród biorących udział w obradach. Problematyka i treść referatów przedstawiana przez Prelegentów również doskonale wpasowała się w bieżącą sytuację na rynku zamówień publicznych. 20 Konferencja naukowo-techniczna w Ciechocinku pt.: „Prawidłowa wycena robót budowlanych w zamówieniach publicznych”, według opinii zaproszonych gości i wszystkich uczestników, została oceniona pozytywnie.